Hoe worden onze hersenen ouder?
Hoe gaat het eigenlijk met onze hersenen tijdens het ouder worden. Onze hersenen bereiken hun maximale gewicht wanneer we begin twintig zijn. Daarna raken we elk jaar zo’n 31 miljoen hersencellen kwijt.
De vraag is dus is er dan na ons 25ste alleen nog maar sprake van achteruitgang?
Er zijn inderdaad hersenfuncties die na ons 25ste levensjaar al beginnen af te nemen. Zoals de snelheid van onze waarneming. Onze hersenen worden wat trager en minder nauwkeurig.
Na ons vijftigste neemt het verbale geheugen ook langzaam af. Dit maakt dat het lastiger is om namen te onthouden: “dat is euh… dinges, de buurvrouw van euh…, die vrouw met dat kleine zwarte hondje”.
Met het verstrijken van de tijd wordt ook onze fluïde intelligentie minder. Fluïde intelligentie is het aangeboren vermogen om nieuwe informatie tot je te nemen, te analyseren en te rangschikken. Het helpt bij het direct oplossen van problemen. Om deze reden vinden sommige oudere mensen voorspelbaarheid belangrijk.
Bij mannen gaan deze functies sneller achteruit als bij vrouwen. Een theorie hierover is dat de oestrogenen het vrouwenbrein meer beschermen.
Gelukkig draait niet alles om het gewicht van onze hersenen of de hoeveelheid hersencellen. Naarmate we ouder worden wordt het belangrijker hoe we onze hersenen gebruiken.
Onze hersenen worden dus trager naarmate we ouder worden, maar ze worden ook efficiënter. In de loop van ons leven leren we onze vermogens steeds beter in te zetten. Dit komt waarschijnlijk door onze levenservaring. We kunnen de nieuwe informatie makkelijker tussen al bestaande kennis plaatsen. Het is deze zelfde levenservaring die ook maakt dat we makkelijker verbanden kunnen leggen. We kunnen makkelijker samenhang zien tussen uiteenlopende gebeurtenissen, informatie en situaties. Dit kunnen ook grote verbanden zijn in bijvoorbeeld maatschappelijk of in wereldverband.
Gekristalliseerde intelligentie neemt vaak toe als we ouder worden. Deze intelligentie is de optelsom van alles wat we weten. Het is een opeenstapeling van al onze leerervaringen en kan tot op hoge leeftijd toenemen. Het gaat hier over onze vaardigheden, strategieën en alle kennis die we hebben. Het taal en rekenkundig vermogen valt hier ook onder.
De praktische intelligentie neemt met de jaren ook toe. Dit is het vermogen om dagelijkse problemen op te lossen. Hoe los je conflicten met je buurman op, hoe pak je het aan om ingewikkelde formulieren in te vullen. Ook dit vermogen kan tot hoge leeftijd toenemen.
Naarmate we ouder worden zien we dus dat een deel van de hersenen gaat compenseren waar het andere deel afneemt.
Een andere invloed op onze hersenen is dat de aanmaak van de neurotransmitter dopamine afneemt naarmate we ouder worden. Dit maakt dat we steeds minder geneigd zijn tot impulsief gedrag of ons door emotie laten sturen.