De narratieve methode, reconstructie van verhalen

De onlinecursus, Het levensverhaal als kracht: De Narratieve Methode, is te kopen of te volgen op: https://soofos.nl/cursus/de-narratieve-methode/

Het opnieuw formuleren van je levensverhaal

 

Wat is het levensverhaal?                          

Ieder mens heeft zijn eigen verhaal. Dat verhaal bestaat uitverschillende herinneringen die geordend zijn op een manier dat ze een samenhangend geheel vormen. Gebeurtenissen die passen bij oude herinneringen worden beter onthouden dan gebeurtenissen die dat niet doen, of hier zelfs mee in strijd zijn. Het is voor de hersenen minder belangrijk of dit verhaal ook de exacte waarheid is. Samenhang is belangrijker dan historische juistheid. Om deze reden geeft het algoritme van Facebook ons steeds meer van hetzelfde of kunnen getuigenverklaringen bij een politieonderzoek totaal verschillen. We herinneren dus niet alleen neutraal de gebeurtenissen in ons leven, we construeren deze ook. Deze geconstrueerde ervaringen samen vormen ons levensverhaal.

 

Dramatische elementen

Narratieve verhalen bevatten altijd min of meer dramatische elementen. Deze elementen zien we ook altijd terug in verhalen binnen de literatuur, in films of natuurlijk in dramaseries.

Dramatische ontwikkelingen weten onze aandacht te trekken en vast te houden. Dit is omdat we graag willen weten hoe het verder gaat of afloopt, maar dit is vooral omdat onze hersenen emotioneel geladen informatie beter onthouden. Ook kunnen we deze informatie makkelijker uit ons bewustzijn opdiepen en hierover vertellen. Trauma’s bijvoorbeeld zijn dermate geladen emotionele herinneringen dat ze steeds weer in ons bewustzijn terugkomen. Om deze reden is de behandeling van trauma’s altijd gericht op het verminderen van de emotionele lading.

Het Suzjet en de fabula                                                                             

Levensverhalen bevatten 2 belangrijke onderdelen

  1. Het suzjet: dat zijn de lineaire gebeurtenissen van het verhaal.
  2. De fabula: is het onderliggende thema van het verhaal.

Het is afhankelijk van de persoon hoe het verhaal verteld wordt. Zowel het suzjet als de fabula zullen door verschillende mensen verschillend geïnterpreteerd en verteld worden. Bij de narratieve methode gaat het niet om het spannende of interessante van het verhaal, maar om de betekenis die aan het verhaal door de verteller zelf wordt gegeven. De gebeurtenissen binnen het suzjet en het maken van de verbinding tussen suzjet en fabula maken hoe we betekenis geven aan ons levensverhaal.

Het bewustzijns- en actielandschap

Het suzjet en de fabula samen zijn het actielandschap. Het zijn de bouwstenen van het verhaal. Het bewustzijnslandschap gaat over de gedachten, gevoelens van de verteller van het verhaal. Wanneer vertellers vooral voor het dramatische in hun verhaal gaan is de kans groot dat zij zichzelf als speelbal van deze gebeurtenissen of zelfs van ‘het leven’ ervaren. Zij zijn dan minder zelfbewust en ervaren niet dat ze zelf betekenis en waarde aan hun leven kunnen geven.

Bij het bewustzijnslandschap zijn drie elementen te onderscheiden:

  • De transformaties (daar waar het denken over jezelf gaat)
  • De intentionele beschrijvingen (de manier waarop je in het leven staat)
  • De benadering (de waarden zoals overtuigingen, principes en opvattingen die aan de thema’s worden gehecht).

De Reconstructie of het re-autoriseren van het verhaal

Bij de reconstructie of het re-autoriseren van verhalen wordt met de feiten uit het al bestaande verhaal naar nieuwe betekenissen gezocht. Juist omdat we onze verhalen gedeeltelijk construeren kunnen we deze dus ook reconstrueren. Het oude verhaal blijft de basis vormen omdat de verteller hierin gelooft, er wordt alleen een nieuwe zienswijze geïntroduceerd. De reis wordt als het ware over nieuwe paden afgelegd waardoor er een ander doel kan ontstaan. Doordat hierdoor meer perspectieven op het eigen levensverhaal ontstaan kan de wereld hierdoor voor de verteller begrijpelijker worden.

Bij het re-autoriserend gesprek is het belangrijk om als luisteraar vragen te stellen over het alternatieve verhaal en niet over het probleemverhaal. De drie elementen van het bewustzijnslandschap kunnen hierbij als belangrijke kapstok dienen.