De narratieve methode en (multiculturele) diversiteit

De onlinecursus, Het levensverhaal als kracht: De Narratieve Methode, is te kopen of te volgen op: https://soofos.nl/cursus/de-narratieve-methode/

Inleiding

De narratieve methode stelt dat alle mensen een verhaal hebben te vertellen. Onze identiteit wordt ook gevormd door de herinneringen aan ons leven die we in de vorm van een levensverhaal vertellen. Dit is het individuele verhaal dat alleen wijzelf kunnen vertellen.

Het groepsverhaal

Er zijn ook de groepsverhalen. Beelden en verhalen spelen een belangrijke rol in iedere samenleving. Er ontstaan altijd weer nieuwe verhalen binnen deze samenleving terwijl oude verhalen regelmatig bewaard blijven. Soms zijn ze iconisch. Denk bijvoorbeeld in het Westen aan Atlas die de wereld op zijn schouders draagt. In Suriname aan Anansi de slimme spin die de moeilijkste problemen oplost. In Irak en Iran aan de barre tocht van Gilgamesj. In India de avonturen van Krishna en in Scandinavië aan Loki de chaoot die uiteindelijk iedereen bedriegt.

Elke maatschappij, religie, filosofie, gemeenschap of elk gezin heeft kenmerkende verhalen. Afhankelijk van de betreffende samenleving zullen die verhalen meer of minder op de voorgrond staan. De mate van invloed van deze verhalen kunnen hun weerslag hebben in het individuele verhaal. In Nederland en België staat vooral het ik meer centraal terwijl ergens anders de groep soms sterker aanwezig is.

Van groepsverhaal naar individueel verhaal

In veel landen heeft de laatste decennia een belangrijke verschuiving plaatsgevonden. Kinderen werden vroeger automatisch opgenomen binnen de groep waarin zij opgroeiden en hadden vaak geen keuze om van groep te veranderen. Nadat er binnen de maatschappij steeds meer nadruk kwam te liggen op de individualiteit werd het steeds minder vanzelfsprekend voor zowel kinderen als volwassenen om automatisch onderdeel van een vaste groep te zijn. Doordat de groepsidentiteit niet langer meer een vanzelfsprekend was werd het steeds belangrijker om een eigen identiteit te verwerven. Mensen gingen steeds meer op zoek naar hun eigen verhaal, hun eigen identiteit. Een belangrijke uitingsvorm hiervan zien we bijvoorbeeld op de sociale media, waar het eigen verhaal soms zelfs de vorm aanneemt van storytelling, zoals gebruikt in de marketing, waarbij hoe het eigen verhaal overkomt belangrijker wordt dan het werkelijke eigen verhaal.

Het individuele verhaal of groepsverhaal?

Simpelweg stellen dat het Westen individueel gericht is en de rest niet, is te eenvoudig. Zowel in Nederland als elders oefenen verschillende facetten hierop invloed uit. Denk bijvoorbeeld aan religie, een kleine of grote gemeenschap, opleidingsniveau etc.  De beste manier om uit te vinden hoe het bij de ander zit is je dit te laten vertellen en hierbij oog te hebben voor alle diversiteit.

Diversiteit                                                                                                                                                                

Diversiteit is veel meer dan alleen etniciteit. Het is ook:

  • sekse en gender
  • de seksuele oriëntatie
  • eventuele beperkingen of handicaps
  • de levensfase
  • religie en levensbeschouwing
  • (arbeids)participatie
  • de sociaal-economische status
  • het opleidingsniveau

Er zijn dus vele facetten die in beschouwing moeten worden genomen. Het is afhankelijk van de individuele persoon welk aspect het meest voor hem of haar van belang is.

De narratieve methode divers toepassen

De beste manier om uit te vinden hoe de diverse facetten aanwezig zijn bij de ander is je dit te laten vertellen. Luisteren met een open houding waarbij je je realiseert dat ieder mens uniek is en dat jouw vanzelfsprekendheden niet voor een ander hoeven te gelden. Neem de tijd om contact te maken om zo vertrouwen te kunnen opbouwen en eventuele verschillen te kunnen overbruggen.

  • Neem niet aan op basis van iemands huidskleur dat etniciteit de bepalende factor is. Laat het je vertellen!
  • Voel geen stress omdat je de cultuur van de ander niet kent. Het is immers onmogelijk om alle culturen te kennen. Laat het je vertellen!
  • Heb geen spanning omdat je de ander niet begrijpt. Laat het je uitleggen!
  • Check of er sterke beïnvloeding (ondersteunend of als hindernis) van de groep in de omgeving is. Laat het je vertellen!

Als luisteraar bij de narratieve methode is het dus belangrijk om de juiste vragen te stellen vanuit een open en respectvolle houding. Realiseer je hierbij ook dat respect in de ene gemeenschap iets kan zijn wat je moet verdienen, terwijl in een andere gemeenschap respect misschien juist iets is wat je kan verliezen.

naar narratieve therapie

terug naar de narratieve methode